ҮЙЛДВЭРЛЭЛД НЭВТРҮҮЛЭХ БОЛОМЖТОЙ НҮҮРСТӨРӨГЧИЙН НАНОХООЛОЙН МЯНДАСЛАГ УТАС БҮТЭЭЛЭЭ
Нүүрстөрөгчийн нанохоолойн талаарх анхных гэж болохоор өгүүлэл 1991 онд хэвлэгдсэнээс [1] хойш өдгөөг хүртэл 50000 орчим эрдэм шинжилгээний ажлууд нийтлэгджээ [2]. Нүүрстөрөгчийн нанохоолойн гайхамшигтай гэмээр үзүүлэлтүүд (цахилгаан ба дулаан дамжуулал өндөр, механик шинж чанар сайн, химийн хувьд тогтвортой) нь дэлхийн өнцөг буланд буй судлаач, инженерүүдэд янз бүрийн чиглэлээр туршилт судалгаа хийх урам зоригийг өгсөөр байна [3-5]. Тухайлбал нано-электроникоос [6, 7] сансрын технологид [8,9] мэдрэгчтэй дэлгэцээс[10] усан онгоц хүртэл[11] гэх мэт. Гэхдээ нүүрстөрөгчийн нанохоолойн бүтцийн эвдрэл нь түүнийг үйлдвэрлэлд ашиглах, зах зээлд нийлүүлэх гол саад болж байгаа юм [12]. Саяхан Америкийн нэгдсэн улсын Техас хотын Рэйс (Rice) их сургуулийн судлаачид Нүүрстөрөгчийн нанохоолой ашиглан бүтээсэн утас нь одоогоор бидний ашигладаг Кевлар (Kevlar – халуунд тэсвэртэй, хүчтэй синтетик материал) – аас хүчтэй бөгөөд цахилгаан дамжуулал нь зэсийнхээс илүү өндөр байгааг олж илрүүлжээ. Тус их сургуулийн Хими болон Биомолекулын салбарын лабораторийн инженер М. Паскаль урт нанохоолойнууд ашиглан ээрэх арга замаар харьцангуй хүчтэй бөгөөд цахилгаан дамжуулал өндөртэй мяндаслаг утас (fiber) гарган авсан байна.
Энэ утас нь анагаах ухаанаас эхлэн материалын хэрэглээний олон талбарт амжилтад хүрч болохоор байгаа бөгөөд үзүүлэлтүүд нь цаашид ч илүү сайжрах төлөвтэй байна. Уг утас нь хөндлөн огтлолдоо хэдэн арван сая нүүрстөрөгчийн нанохоолой багтаасан бөгөөд анагаах ухаанд гэмтсэн зүрхийг засах гүүр, тархины мэдрэлийн цахилгаан холболтод, уян хатан антен, автомашины болон ирээдүйд сансрын технологид ч ашиглаж болохоор байгаа юм.
Рэйс их сургуульд гарган авсан хэдэн арван сая нүүрстөрөгчийн нанохоолой агуулсан утасны хөндлөн огтлол.
Рэйс их сургуулийн гарган авсан энэхүү уян хатан утасны суналтын бат бэх чадвар нь 4.2 Гпа( Гига паскаль) байгаа нь Кевлар утас (3.6 Гпа)-аас харьцангуй өндөр үзүүлэлт юм. Лабораторид гарган авсан уг утасны шинж чанарын үзүүлэлтүүд нь Кевларыг давж гарч чадаж байгаа нь одоохондоо маш том амжилт байлаа.
Lauren W. Taylor et al. Improved Properties, Increased Production, and the Path to Broad Adoption of Carbon Nanotube Fibers, Carbon (2020). DOI:10.1016/j.carbon.2020.07.058
Мэдээлэл бэлтгэсэн Материал судлалын салбарын ЭША Ц.Цог-Очир
1. S. Iijima, Nature 1991, 354, 56.
2. H. Golnabi, Sci. Iran. 2012, 19.
3. P. J. F. Harris, Carbon Nanotube Science: Synthesis, Properties and Applications. Cambridge Unversity Press, Cambridge, UK 2011.
4. M. S. Dresselhaus, G. Dresselhaus, J. C. Charlier, E. Hernandez, Philos. Trans. R. Soc. Lond. A Math. Phys. Eng. Sci. 2004, 362, 2065.
5. C. H. See, A. T. Harris, Ind. Eng. Chem. Res. 2007, 46, 997.
6. P. G. Collins, M. S. Arnold, P. Avouris, Science 2001, 292, 706.
7. D. Sun, M. Y. Timmermans, Y. Tian, A. G. Nasibulin, E. I. Kauppinen, S. Kishimoto, T. Mizutani, Y. Ohno, Nature Nanotechnol. 2011, 6, 156.
8. B. C. Edwards, Acta Astronaut. 2000, 47, 735.
9. J. M. Makar, J. J. Beaudoin, in Nanotechnology in Construction, (Eds: P. J. M . Bartos, J. J. Hughes, P. Trtik, W. Zhu), The Royal Society of Chemistry, Cambridge, UK 2004, pp. 331–341. http://pubs.rsc.org/en/content/chapterpdf/2006/9781847551528-fp001?isbn=978-0-85404-623-2&sercode=bk
10. A. G. Nasibulin, A. Kaskela, K. Mustonen, A. S. Anisimov, V. Ruiz, S. Kivistö, S. Rackauskas, M. Y. Timmermans, M. Pudas, B. Aitchison, M. Kauppinen, D. P. Brown, O. G. Okhotnikov, E. I. Kauppinen, ACS Nano 2011, 5, 3214.
11. M. F. L. De Volder, S. H. Tawfick, R. H. Baughman, A. J. Hart, Science 2013, 339, 535.
12. Krasnikov, D. V., Bokova-Sirosh, S. N., Tsog-Ochir, Tsendsuren., Romanenko, A. I., Obraztsova, E. D., Volodin, V. A., & Kuznetsov, V. L. Influence of the Growth Temperature on the Defective Structure of the Multi-Walled Carbon Nanotubes. Physica Status Solidi (b), 255(1), 2017 1700255. doi:10.1002/pssb.201700255